Nedir Bu İzm’ler ?

Günlük hayatta bir çok kez duyduğumuz fakat anlamlarını kaba taslak bildiğimiz izm’li kavramlar. Devletlerin halklarını yönetirken benimsediği, gençlerin dünyayı tanımaya çalıştığı dönemlerde bilmesi gerektiği bu kavramlar. Gençleri bir kenara bırakalım herkesin bilmesi gereken kavramlar. Yaşarken öğrenelim. Öğrenirken mutlu olalım. Şimdi gelin başlayalım.

KAPİTALİZM

Kapitalizm tamamen paraya dayalı bir anlayış ve ekonomik politik düşüncedir.Tümüyle özel kurumu destekler.Kapitalizm iş sahibini yani paraya sahip olanı destekler ve kâr payını ona devreder. Zengin bireyin zenginliği artar ve yoksul kesim yoksullaşmaya devam eder. Sonradan çıkan bir çok politik anlayış Kapitalizme karşı çıkmıştır. Kapitalizmin tarihi ilk çağlara dayanır fakat sistematikleşmesi ise 16. yüzyılda gerçekleşmeye başlar.Ve şuan dünyamıza hakim olan anlayış Kapitalizmdir.

KOMÜNİZM

Komünizm nedir ? sorusu yıllardır farklı cevaplar alıyor. Çünkü insanlar bildiği iki keleme üzerine kendi yorumlarını katarak cevap veriyorlar. Aslında komünizm tam olarak eşitlik ilkesi üzerine kurulu bir anlayıştır. Bir doktor ile bir öğretmen in statüsü ,değeri ve hatta maaşı aynı olmalıdır.Yasa karşısında tüm toplum her türden eşittir. Kapitalizme tamamen karşıt bir görüştür.Özel kurumları tamamen reddeder.Yıllar önce sanayi devrimi ile zengin ve fakir arasındaki uçurum arttıkça Karl Max’ ın da bu dönemde yayınladığı Komünist Manifesto ile komünizm dikkatleri üzerine toplamıştır.

SOSYALİZM

Sosyalizm aslında kapitalizmi terk ediş ve komünizme hazırlık evresi arasında kalmış bir anlayıştır. Bu nedenle komünizmle karıştırılabilir. Sosyalizm işçi sınıfının siyasette ağırlıklı ön planda olmasını destekler. Üretim tamamen topuma ait olmalıdır. Çıkışı kapitalizme tepkiydi fakat sonradan işçi sınıfını tamamen desteklemesiyle oluştu.Bu tür anlayışların bir çok kolu var. Fakat genel olarak sosyalizm bu şekilde.

LİBERALİZM

Liberalizm ise felsefi kökenli kişisel özgürlüğün ön planda olduğu bir dünya görüşüdür. Liberal düşünce; basın özgürlüğü , insan hakları , özel mülkiyet, çoğulcu demokrasi gibi görüşleri destekler.Klasik Liberalizm bireysel özgürlüğü vurgularken Sosyal Liberalizm ise eşitlik ve özgürlük arasında denge kurmaya çalışır. Çıkışı ise Aydınlanma Çağına dayanır. Dönemin ekonomistleri arasında ortaya çıkar ve yayılır.

FAŞİZM

İtalya da ortaya çıkar .Egoizm üzerine kuruludur. Tek partili diktatör rejimi destekler. Demokrasiyi reddeder , saçma bulur ve ayıplar.Milliyetçiliğin abartıldığı ve insanlar arasında eşitliğin kaybolduğu bir anlayıştır.Devlet daimi belini yaslayacağın yüce bir kurumdur ve oldukça önemlidir. Kapitalist ve askeri anlayış ile yönetilir. Komünizm , Sosyalizm , Liberalizm ve demokrasiye karşı oluşmuştur. Tamamen anti-demokratiktir.Zamanında Adolf Hitler ile bu anlayış vücut bulmuş ve destekçisi artmıştır.

ANARŞİZM

  Anarşizm, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektedir. Tamamen özgürlük temelli bir anlayıştır. Gelenek ve toplumsal değerleri hiçe sayar . Kuralsızlığı kural edinmiştir. Zorlayıcı kurumları tanımaz , reddeder.Klasik anarşizmde parlamento sahte bir kurumdur. Devlet doğal olarak kötü bir kurumdur, gereksinim duyulmaz. Devlete ihtiyaç olmadığı için oy verme işlemi de gerçekleştirilmez. Mecliste buluna partiler bir oyunun parasıdır. Anarşizmin bir çok kolu vardır. Bu anarşimi bir çatı altında anlatmayı zorlaştırır.

Ve işte bir kaç politik düşünceyi sizlerle paylaştım. Elbette bu sayı daha fazla arttırılabilir.

Bir sonraki yazıda görüşmez üzere.

Sağlıkla Kalın …

Nedir Bu İzm’ler ?