Değerli okuyucular, son zamanlarda savaşla ilgili çok yazı yazdım. Savaşa biraz ara verip diğer konulara da değinmek için bugün bu yazıyı yazıyorum. Evet, konumuz “Mozart Etkisi”. Belki daha önce duymuşsunuzdur. Ama bilmeyenler için ne olduğunu anlatalım.

Bazı bilim adamlarının öne attığı bir iddiaya göre çocuğa klasik müzik dinlettirmek onları akranlarına göre daha zeki yapıyormuş. Annelere bunu tavsiye ederek, daha çocuk anne karnında iken dinlemesini tembih eden bilim adamları neden böyle bir tavsiyede bulunmuştur onu da pek bilmiyoruz. Tabi annelerin bir kısmı da hiç sorgulamadan bunu yerine getiriyor.

Bir şehir efsanesine dönüşen bu hikayenin ne kadar gerçek olduğunu gelin Mücahit Gültekin’in kaleminden okuyalım.

Mozart Etkisinden Kurtulamamak

1993 yılında California Üniversitesi’den psikolog Frances Rauscher ve ekibinin Nature dergisinde, yayınlanan çalışması Mozart dinlemenin zekayı arttırdığını öne sürüyordu. Çalışmanın Nature gibi saygın bir dergide yayınlanmış olması, araştırmayı yürüten psikoloğun California Üniversitesi etiketini taşıması, çalışmanın etkisini bir anda uluslararası düzeye taşımıştı. O günden sonra pek çok anne-baba çocuğunu “Mozart dinleyerek/dinleterek” büyüttü. Halbuki Nature dergisinde yayınlanan makale bir gerçeği yansıtmıyordu. Ondan sonra yapılan pek çok araştırmada bir “efsane” olduğu ortaya konuldu. Ama Mozart’ın zekayı arttırdığı yönündeki inanış o kadar güçlü yerleşmişti ki, hala yıkılmış sayılmaz.

2010 yılında Intelligence dergisinde yayınlanan konuya ilişkin bir meta analiz çalışması (Pietschnig, Voracek ve Formann, 2010) 17 yıldan bu yana devam eden “bilimsel” efsanenin, gerçek olmadığını bir kez daha ortaya koydu. Üstelik Viyana Üniversitesi’nde yapılan bu araştırma bağımsız olarak yapılmış 40 çalışmayı ele alıyordu. Bu çalışmalar, 3000’den fazla denek üzerinde yapılmıştı.

Evet, göründüğü üzere genel anlamda bu görüşü yıkmak kolay olmayacak. Bu görüşün değişmesi için ne yapılabilir düşünmek gerek. Umarım aileler daha bilinçli olurlar ve yalan yanlış bilgilerle çocuk yetiştirmezler.

Ailelere tavsiyemiz, çocuğunun zekiliğinin yanına biraz da insanlığına yatırım yapması hem çocuk için de hem de toplum için daha uygun olur diye düşünüyoruz. Yazımıza da bir klasik müzik ile veda ediyoruz…


Kaynak

Mücahit Gültekin – Algı Yönetimi ve Manipülasyon