D vitamini yağda çözünen A,D,E,K vitaminlerinden birisi olarak doğada bulunur. Aynı zamanda ‘‘güneş ışığı vitamini’’ olarakta bilinir. D vitamininin %80-%90’ı deride UV ışınları sayesinde sentezlenir. %10-%20 de besinler yoluyla alınır.
D vitaminin en temel görevi kemikte ve kan dolaşımında yer alan kalsiyum miktarının ayarlanmasıdır. Bu işlevini, ince bağırsaklardan kalsiyum emilimini arttırıp, böbrekler vasıtasıyla da atılımını azaltarak yerine getirir.
Dünya üzerinde yaklaşık olarak 1 milyar insanın D vitamini eksikliği olduğu tahmin edilmektedir. Bu nedenle D vitamini eksikliği küresel bir sağlık problemidir ve eksikliğinin en önemli sebebi de temel oluşum mekanizması olan güneş ışığından faydalanmanın azalmasıdır. Bu sebeple D vitamini takviyeleri almamız gereklidir.(D vitamini takviyesini doktorunuza sormadan almayınız.)
Kanda Normal D Vitamini Düzeyi Ne Kadardır?
Yaş | Erkek | Kadın | Gebelik | Emzirme |
0-12 ay* | 400 IU {10 mcg} | 400 IU {10 mcg} | ||
1-13 yaş | 600 IU {15 mcg} | 600 IU {15 mcg} | ||
14-18 yaş | 600 IU {15 mcg} | 600 IU {15 mcg} | 600 IU {15 mcg} | 600 IU {15 mcg} |
19-50 yaş | 600 IU {15 mcg} | 600 IU {15 mcg} | 600 IU {15 mcg} | 600 IU {15 mcg} |
51-70 yaş | 600 IU {15 mcg} | 600 IU {15 mcg} | ||
>70 yaş | 800 IU {15 mcg} | 800 IU {15 mcg} |
*Yeterli alım(AI)
D Vitamininin Faydaları Nelerdir?
D vitamini vücuttaki kalsiyum ve fosfor emiliminin düzenlemesinde önemli bir yer alıyor. Bununla beraber D vitamini; bağışıklık sistemini güçlendirerek yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, kanser, diyabet, osteoporoz, romatizma, sinir sistemi hastalıkları ve cilt rahatsızlıklarına karşı oldukça güçlü bir şekilde kalmalarını sağlıyor.
Kimlerde D Vitamini Eksikliği Görülür?
- Özellikle güneşlenmeden yoksun kalan ülkelerde,
- Koyu ten renkli bireylerde,
- Yaşlılarda,
- Güneş kremi kullananlarda,
- Karaciğer ve böbrek yetmezliği görülen hastalarda,
- Obez bireylerde,
- Chron, çölyak gibi emilim bozukluğu yaşayanlarda,
- Hamile kadınlarda,
- Ağır yanık vakaları ve ağır yaralanmalarda,
- Yetersiz beslenenlerde,
- İleri seviyede vejeteryan diyet uygulayanlarda,
- Aşırı alkol kullanan bireylerde görülmektedir.
D Vitamini Eksikliğinde Hangi Belirtiler Gözlenir?
- Genel vücut ağrısı, kemik ağrısı,
- Yorgunluk, halsizlik,
- Denge problemi,
- Saç dökülmesi,
- Baş ağrısı,
- Aşırı terleme,
- Kilo vermekte zorlanma,
- Sürekli üşüme gözlenir.
D Vitamini Eksikliği Hangi Hastalıklara Yol Açar?
Vücudumuz yeterli miktarda D vitamini almazsa;
- Kanser,
- Kronik yorgunluk,
- Hipertansiyon,
- Diyabet,
- Depresyon,
- Romatizma,
- Kalp Hastalıları,
- Osteomalazi(Kemiklerin yumuşaması),
- Osteoporoz(Kemiklerin kırılması),
- Raşitizm,
- Astım,
- Şizofreni, depresyon gibi hastalıklar görülebilir.
D Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
- Mantar,
- Yumurta sarısı,
- Tahıl ve tahıl ürünleri,
- Sığır karaciğeri,
- Yağ bakımından zengin olan balık çeşitleri (somon, uskumru, ton balığı, sardalye),
- Süt ve süt ürünleri,
- Portakal suyu gibi doğal meyve suları,
- Balık yağı,
- Yonca,
- Isırgan otu,
- Maydanoz,
- Güneş ışığı(10:00-15:00 saatleri arasında en yoğun D vitamini alımı gerçekleşir)
Unutulmamalı ki her vitaminde olduğu gibi D vitamini tüketilirken de dikkat edilmesi gerekmektedir. Fazla alınması durumunda (Hiperkalsemi: kalsiyum fazlalığı); aşırı kilo verme, kusma, zihin karışıklığı, eklem ve kas ağrısı, sinirlilik ve endişe, düzensiz kalp atışı, yüksek tansiyon, böbreklerde hasar, kabızlık ve iştahsızlık gibi sorunlara neden olabilir.
KAYNAKÇA
1-http://cms.galenos.com.tr/Uploads/Article_8127/71-74.pdf
2- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28516265/
Yorumlar