Bir iş modeli , iş hedeflerini, bu hedeflere nasıl ulaşılabileceğine ilişkin yöntemleri ve bu hedeflere ulaşılması gereken zaman çerçevesini içeren resmi bir yazılı belgedir. Aynı zamanda işin doğasını, kuruluşla ilgili arka plan bilgilerini, kuruluşun mali projeksiyonlarını ve belirtilen hedeflere ulaşmak için uygulamayı planladığı stratejileri açıklar. Bu belge, bütünüyle, işletmeye yön veren bir yol haritası görevi görür.
Banka kredisi veya başka tür bir finansman elde etmek için genellikle yazılı iş planları gereklidir. Bankalar temerrütler konusunda oldukça endişelidir, bu nedenle bir banka kredisi için bir iş planı, kuruluşun krediyi geri ödeme yeteneği için ikna edici bir durum oluşturacaktır.
Mantıklı bir iş planı, iş fikrinizi, iş fikrinize aşina olmayan biri için inanılır, anlaşılır ve çekici hale getirmeye yardımcı olabilir. Bunun anlamı para kazanmayı nasıl planladığınızdır.
İş modeli geliştirme kimler için önemlidir?
Bir iş modeli geliştirmek, bir iş fikrini somutlaştırmaya başlayan kar ve sosyal odaklı firmalar için de çok önemlidir. Mevcut bir işletmenin modelini yansıtmanın ve iyileştirmenin yanı sıra iş fikrini değerlendirmeye ve iyileştirmeye yardımcı olacaktır. Kâr odaklı faaliyetler için olduğu kadar kar amacı gütmeyen faaliyetler için de geçerlidir.
Yine de çoğu işletme, iş modelleriyle nasıl rekabet edileceğini tam olarak anlayamıyor. Geçtiğimiz yedi yıl boyunca yapılan araştırmalar, sorunun büyük kısmının şirketlerin yenilikçi modeller oluşturmaya ve bunların etkinliğini tek başına değerlendirmeye odaklanmasında yattığını gösteriyor – tıpkı mühendislerin yeni teknolojileri veya ürünleri test etmesi gibi. Bununla birlikte, bir şirketin iş modelinin başarısı veya başarısızlığı büyük ölçüde sektördeki diğer oyuncuların modelleriyle nasıl etkileşime girdiğine bağlıdır. (Bir şirket bir pazarda tek olacak kadar şanslıysa, hemen hemen her iş modeli mükemmel bir performans sergiler.) Şirketler onları rekabeti düşünmeden inşa ettikleri için, rutin olarak eski iş modellerini kullanırlar.
Şirketler, iş modelleri oluştururken üç tür seçim yaparlar. Politika seçimleri , bir kuruluşun tüm operasyonlarında gerçekleştirdiği eylemleri belirler (sendikasız işçiler kullanmak, kırsal alanlarda fabrika kurmak). Varlık seçimleri , bir şirketin kullandığı somut kaynaklarla ilgilidir (örneğin, üretim tesisleri ). Ve yönetişim seçimleri , bir şirketin diğer ikisi üzerinde karar verme haklarını nasıl düzenlediğini ifade eder (makinelere sahip miyiz yoksa kiralamalı mıyız?). Politikaların ve varlıkların seçimi görünüşte zararsız farklılıklardır, etkinliklerini büyük ölçüde etkiler.
İş modeli kanvası örnekleri;
Aşağıda iş modeli için bazı temel form örneklerinden bahsedelim aynı iş modelini farklı bir pazara sunarak da kullanabilirsiniz.
Satış ortaklığı (Affiliate Marketing): Ürünlerin, hizmetlerin, web sitelerinin ya da firmaların reklamını yapıp her başarılı satıştan komisyon elde ederek internetten para kazanmanız için varolan performansa bağlı bir yöntemdir. Örneğin; Amazon Associates, eBay Partner Network, Yemeksepeti, Sahibinden
Ücretli Dijital Abonelik ve Premium Hizmetler; Müşteri bir ürüne erişim için düzenli aralıklarla yinelenen bir fiyat ödemek zorundadır. Örneğin; Netflix, Youtube Premium, LinkedIn Premium, Cambly, BluTV
Reklam ve Pazarlama : Instagram, Facebook, Twitter, Youtube, Tiktok vs.
Kiralama : Zipcar, Airbnb, MARTI
Lisanslama (Franchising) : McDonald’s, Starbucks, Opet, Mado vs.
Hiç bunlarla uğraşmak istemezseniz Ciz.io’nun size fazlasıyla yardımı olacaktır.
Ciz.io’ya e-posta adresinizle beraber basit bir form aracılığıyla kayıt olabiliyorsunuz. Sonrasındaysa dilediğiniz kadar kanvas oluşturmanız, bu kanvasları önzileyebilmeniz ya da size özel olarak üretilen bir url vasıtasıyla paylaşmanız mümkün.
Ciz.io; aynı zamanda içinde bulundurduğu örnek iş modeli kanvasları ve açıklayıcı metinlerle eğitici bir rol de üstleniyor. Tamamen Türkiye’de bulunan girişimciler için hayata geçirilen Ciz.io şu an yalnızca Türkçe olarak kullanıcılarına ulaşıyor.
Alexander Osterwalder, Yves Pigneur un yazmış oldukları bu kitapla yeni bir iş modelinin nasıl tasarlanacağını, nasıl hayata geçirileceğini, eski bir modelin nasıl analiz edileceğini ya da yenileneceğini daha ayrıntılı yöntemlerle öğrenebilirsiniz.
Do what you do the best, link the rest. (en iyi olduğunu yap / yaz, gerisine link ver!)
JEFF JARVİS
Yorumlar